piątek, 3 maja 2013

Antyoksydanty

 
 
W procesie przetwarzania tlenu na energię część jego cząsteczek wymyka się spod kontroli i uwalnia w postaci tzw. wolnych rodników tlenowych. Wolny rodnik to atom tlenu, któremu gdzieś "zginął" jeden elektron. Taki atom zaczyna poszukiwać elektronu w dowolnych substancjach. Kiedy napotka jakiś prawidłowy atom, atakuje go, by odebrać mu potrzebny elektron. W ten sposób niszczy komórki naszego ciała, uszkadza ich błony komórkowe, DNA.

Wolne rodniki powstają nie tylko przy przetwarzaniu tlenu na energię, powstają również, gdy palimy papierosy lub oddychamy powietrzem zanieczyszczonym spalinami, intensywnie opalamy się, nadużywamy alkoholu. Ich powstawaniu sprzyja stres, przemęczenie, jadanie potraw z grilla, produktów wędzonych, zażywanie w nadmiarze różnych leków.
Nasz organizm wytwarza sporo  enzymów, których zadaniem jest unieszkodliwienie wolnych rodników. Można mu jednak pomóc, dostarczając tzw. antyoksydantów (przeciwutleniaczy). Antyoksydanty krążąc po organizmie dobrowolnie oddają wolnym rodnikom jeden elektron. Po oddaniu elektronu, zamieniają się w neutralne cząsteczki, które są wydalane z organizmu. Antyoksydant po oddaniu elektronu nie staje się wolnym rodnikiem. Do antyoksydantów należą witaminy A, C, E, bioflawonoidy, koenzym Q10, karotenoidy (beta-karoten, luteina, likopen). Aby były bardziej skuteczne potrzebują wsparcia w postaci minerałów: selenu, cynku, żelaza, manganu, miedzi.
Jeżeli prowadzimy zdrowy tryb życia i stosujemy dietę śródziemnomorską (dużo warzyw, owoców oliwy), to organizm nasz poradzi sobie z wolnymi rodnikami.
Antyoksydantami są:
  • Witamina C - dużo wit. C jest w porzeczkach, papryce, natce pietruszki, brukselce, chrzanie, brokułach, kalafiorze, truskawkach, kalarepie, cytrusach. Witaminę C niszczy wysoka temperatura, sól, kontakt z powietrzem, promienie UV. Warzywa i owoce należy jeść surowe lub krótko gotowane. Surówki przyrządzać tuż przed podaniem. Doprawiać oliwą z oliwek lub olejem słonecznikowym.
  • Witamina E - występuje w tłuszczach roślinnych, orzechach laskowych, nasionach słonecznika, migdałach, rybach (halibut, dorsz), mleku, kaszy jęczmiennej. Witaminę tę niszczy mrożenie, smażenie, światło słoneczne, kontakt z powietrzem.
  • Likopen - dużo jest go w pomidorach i ich przetworach, mniej w arbuzach, różowych grejpfrutach, morelach, owocach papai. Likopen jest dość trwały, nie tracimy go podczas smażenia czy gotowania. Jest bardziej przyswajalny w obecności tłuszczu.
  • Beta-karoten - najlepszym źródłem jest marchew, pomodory, czerwona papryka, cykoria, morele, suszone śliwki. Nie szkodzi mu gotowanie ani smażenie. Lepiej przyswajalny jest w obecności tłuszczu.
  • Bioflawonoidy - znajdują się w morelach, jeżynach, jagodach, cytrusach (biała skórka pod miąższem), papryce, pomidorach, brokułach. Bioflawonoidy niszczy wysoka temperatura, światło słoneczne, kontakt z tlenem.
  • Luteina - dużo jest w szpinaku, zielonej sałacie, brokułach, zielonym groszku, żółtkach jaja, kukurydzy, kabaczkach. Luteina jest dość trwała, najlepiej przyswajalna w obecności tłuszczu. Luteina działa jak filtr, chroni siatkówkę oka przed szkodliwym promieniowaniem oraz zapobiega jej uszkodzeniom.
  • Koenzym Q10 - najlepszym źródłem są ryby (makrela, łosoś, sardynki), wołowa wątroba i serce, jaja, szpinak, brokuły, orzechy ziemne, pszenica. Koenzym Q10 jest zachowany w żywności jak najmniej przetworzonej. Nie powinno się mięsa mielić, zamrażać, konserwować. Warzywa najlepiej jeść świeże i surowe. Koenzym Q10 pomaga w regulowaniu ciśnienia tętniczego, obniża je bez skutków ubocznych. Substancja ta stosowana zewnętrznie na skórę, chroni przed powstawaniem zmarszczek. Koenzym Q10 wspomaga serce, poprawia płodność, dba o naczynia krwionośne, bierze udział w procesach przemiany materii (spala tłuszcz), chroni dziąsła i zęby, redukuje stres i zmęczenie. Silne właściwości antyoksydacyjne tej substancji wykorzystywane sa w profilaktyce chorób krążenia, cukrzycy i otyłości.
Należy wspomnieć tu także o antocyjanach, naturalnych barwnikach występujących w warzywach i owocach. Najcenniejszym źródłem antocyjanów są owoce o ciemnoczerwonej lub niemal czarnej barwie: aronia, czarna porzeczka, czarna jagoda, czarny bez, wiśnia, czerwona kapusta, żurawina, borówka amerykańska. Antocyjany są bardzo silnymi przeciwutleniaczami i unieszkodliwiają wolne rodniki, opóźniają proces starzenia, stymulują regenerację komórek, odżywiają i chronią naskórek. Antocyjany działają pozytywnie na cały organizm. Pomagają przyswajać witaminę C, chronią przed jej utlenianiem, działają przeciwalergicznie, przeciwgrzybicznie, przeciwnowotworowo, przeciw wrzodom. Poprawiają przepływ krwi w naczyniach wieńcowych i obniżają ciśnienie. Są bardzo pomocne w leczeniu miażdżycy.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz