wtorek, 28 maja 2013

Cebula

Cebula jest mocnym naturalnym antybiotykiem, jest bakteriobójcza. Cebula w zupie, smażona lub pieczona, albo w formie syropu od wieków jest lekiem na przezięnienia. Zapach i smak zawdzięcza to warzywo sporej zawartości substancji organicznych, głównie związków siarki. To one powodują zabójcze działanie na niektóre bakterie. Uważa się, że cebula ma hamujący wpływ na nowotwory, głównie dzięki zawartości związków siarki. Zielone liście czyli szczypior zasobne są w witaminę C, natomiast sama cebula ma witaminy z grupy B, oraz sporo składników mineralnych (przede wszystkim krzem i cynk), które wzmagają odporność przeciwwirusową organizmu.
Cebula jest cennym źródłem kwercetyny, która działa przeciwzakrzepowo, obniża stężenie "złego" cholesterolu. Badania naukowe dowiodły, że cebula ma zdecydowany wpływ na układ krążenia i krew: podnosi poziom dobrego cholesterolu HDL, zmniejsza lepkość krwi i poziom fibrynogenu, pomaga rozpuszczać zakrzepy. Obniża również poziom całkowitego cholesterolu we krwi. Cebula reguluje zawartość cukru we krwi, ułatwia oczyszczanie oskrzeli z wydzieliny. Cebula należy do warzyw trudno strawnych, szczególnie spożywana na surowo lub zrumieniona na tłuszczu. Osoby z chorą wątrobą powinni raczej jeść cebulę gotowaną lub duszoną z niewielkim dodatkiem tłuszczu. Dzienna porcja to pół surowej cebuli lub łyżka stołowa gotowanej.

czwartek, 23 maja 2013

Dania z marchewką c.d.

Marchewka z groszkiem
  • 40 dag marchwi
  • 20 dag groszku
  • 1 łyżka mąki
  • 2 łyżki masła
  • sól i cukier
  1. Marchew oskrobać, umyć i pokroić w kostkę.
  2. Zalać niewielką ilościa wody, dodać masło.
  3. Gdy marchewka będzie prawie miękka, dodać groszek i gotować jeszcze 15 minut.
  4. Marchewkę oprószyć mąką, wymieszać, zagotować.
  5. Doprawić solą i cukrem.

Marchewka z brokułami
  • 5 marchewek
  • 2 średnie brokuły
  • 3 łyżeczki migdałów w płatkach
  • 10 dag ostrego sera pleśniowego
  • 250 ml mleka
  • łyżeczka masła
  • szczypta gałki muszkatałowej
  • 4 łyżki śmietany kremówki
  • łyżeczka maki
  • sól, pieprz
  1. Brokuły umyć, podzielić na różyczki.
  2. Marchew umyć, oskrobać i pokroić w plasterki.
  3. Płatki migdałowe uprażyć na suchej patelni na delikatny złocisty kolor.
  4. Warzywa podsmażyć na patelni, dodając łyżeczkę masła.
  5. Następnie dodac kilka łyżek wody, przykryć patelnię i dusić ok. 10 minut.
  6. Warzywa wyjąć, a do sosu z ich duszenia dodać pokruszony ser.
  7. Chwilę dusić, mieszając, aż ser się rozpuści.
  8. Wlać mleko, wymieszać, doprawić solą, pieprzem, gałką muszkatałową i ew. zagęścić mąką.
  9. Do sosu dodać śmietanę i warzywa, lekko wymieszać, posypać płatkami migdałowymi.

Marchewkowe kopytka z orzechami
  • 25 dag marchwi
  • 25 dag ziemniaków
  • 20 dag mąki pszennej (może być razowa)
  • jajko
  • 1/2 łyżeczki soli
sos:
  • łyżka posiekanej świeżej melisy
  • 50 g masła
  • 100 ml oliwy z oliwek
  • 1/3 szklanki łuskanych orzechów włoskich
  1. Ziemniaki i marchewkę obrać i ugotować.
  2. Odcedzić, lekko ostudzić, zmiksować.
  3. Dodać mąkę, jajko, sól i dokładnie wymieszać.
  4. Wyjąć ciasto na stolnicę, oprószyć lekko mąką i formować wałeczki.
  5. Nożem odcinać kluseczki i wrzucać do wrzącej osolonej wody.
  6. Gotować, aż wypłyną.
  7. Zrobić sos: na patelni rozgrzac oliwę i masło, wrzucić melisę i zmielone orzechy, wymieszać.
  8. Polać kluseczki przed podaniem.

Omlet marchwiowy
  • 3 jajka
  • niewielka marchewka
  • masło do smażenia
  • pieprz, sól, cynamon
  • zielenina do dekoracji
  1. Marchew umyć, zetrzeć na tarce, podsmażyć na odrobinie masła.
  2. Gdy zmięknie, dodać rozkłócone jajka, przyprawić solą, pieprzem i odrobiną cynamonu.
  3. Usmażyć delikatny omlet.
  4. Przed podanie udekorować zieleniną.

niedziela, 19 maja 2013

Dania marchewkowe

Kremowa zupa marchewkowa
  • 6 marchewek pokrojonych w plasterki
  • 2 szklanki bulionu warzywnego
  • 1 posiekana cebula
  • 2 łyżeczki curry
  • 1/2 szklanki śmietany sojowej
  • sól, pieprz
  1. Wszystkie składniki (oprócz śmietany) przełożyć lub przelać do garnka i gotować, aż marchewki będą miękkie.
  2. Zmiksować na jednolity krem.
  3. Połączyć ze śmietaną, zagotować mieszając.
  4. Przyprawić do smaku solą i pieprzem.


Marchwianka
  • 50 dag chudych żeberek wieprzowych
  • 10 marchewek
  • włoszczyzna: por, kawałek selera, korzeń pietruszki
  • sól, pieprz
  • suszony majeranek
  1. Umyte i oczyszczone żeberka oraz obrane warzywa zalać dwoma litrami wody, posolić, ugotować wywar.
  2. Gdy żeberka będą miękkie, wyjąć je z zupy i obrać mięso z kości.
  3. Wywar przecedzić, marchewki przetrzeć przez sito do zupy, a pozostałe warzywa wyrzucić.
  4. Do zupy włożyć również obrane mięso z żeberek.
  5. Przyprawić do smaku solą, pieprzem i majerankiem.


Marchewki w sosie pomarańczowym
  • duży pęczek młodych marchewek
  • 5 szalotek
  • sok z niedużej pomarańczy
  • łyżeczka soku z cytryny
  • ćwierć kostki sklarowanego masła
  • kilka gałązek świeżego tymianku
  • pół łyżeczki mąki ziemniaczanej
  • cukier, biały pieprz, sól
  1. Marchewki oskrobać, wypłukać, pokroić na kawałki.
  2. Ugotować na półtwardo na parze lub w niewielkiej ilości wody.
  3. Cebulki obrać, pokroić na ćwiartki, zeszklić na połowie rozgrzanego masła, przełożyć do płaskiego rondla.
  4. Na patelni rozgrzać resztę masła, wrzucić marchewki, posypać je cukrem i, mieszając, chwilę smażyć.
  5. Następnie przełożyć je do rondla, wlać sok z pomarańczy wymieszany z mąką ziemniaczaną, wrzucić połowę tymianku, przyprawić do smaku solą i pieprzem, przykryć i chwilę dusić na małym ogniu.
  6. Pod koniec duszenia doprawić sokiem z cytryny.
  7. Posypać jarzynkę pozostałymi listkami tymianku i podawać do mięs i ryb na gorąco.

poniedziałek, 13 maja 2013

Marchew

Marchew oraz sok z niej są od dawna szeroko zalecanym środkiem leczniczym. Znane są ogólnie wzmacniające właściwości marchwi. Według medycyny ludowej marchew uśmierza bóle brzucha, poprawia apetyt, wzmaga wydzielanie moczu i sprzyja pozbywaniu się kamieni. Ponadto marchew ma działanie odrobaczające. Badania przeprowadzone współcześnie wykazały, że marchew ma działanie zapobiegające prawie wszystkich typów raka. Zapobiega nowotworom płuc, niebezpiecznym postaciom raka trzustki, zmniejsza ryzyko raka krtani, przełyku, prostaty, pęcherza, szyjki macicy, wątroby. Ma sporo pektyn i karotenu. Surowa marchew zdecydowanie obniża poziom cholesterolu we krwi. Marchew ma bardzo dobry wpływ na czynność jelita grubego. Jedzenie marchwi powoduje zwiększenie objętości mas kałowych, błonnik z marchwi powoduje spulchnienie stolca, co utrzymuje w zdrowiu jelito grube i zapewnia regularność wypróżnień. Marchew jest środkiem leczniczym w przypadku ogólnego pobudzenia nerwowego, astmy, puchliny, chorób skóry. Dzienna porcja to 1-2 sztuki marchwi. Gotowana marchew lepiej zabezpiecza przed chorobami nowotworowymi, dostarcza 2-5 razy więcej karotenu niż surowa.

piątek, 3 maja 2013

Antyoksydanty

 
 
W procesie przetwarzania tlenu na energię część jego cząsteczek wymyka się spod kontroli i uwalnia w postaci tzw. wolnych rodników tlenowych. Wolny rodnik to atom tlenu, któremu gdzieś "zginął" jeden elektron. Taki atom zaczyna poszukiwać elektronu w dowolnych substancjach. Kiedy napotka jakiś prawidłowy atom, atakuje go, by odebrać mu potrzebny elektron. W ten sposób niszczy komórki naszego ciała, uszkadza ich błony komórkowe, DNA.

Wolne rodniki powstają nie tylko przy przetwarzaniu tlenu na energię, powstają również, gdy palimy papierosy lub oddychamy powietrzem zanieczyszczonym spalinami, intensywnie opalamy się, nadużywamy alkoholu. Ich powstawaniu sprzyja stres, przemęczenie, jadanie potraw z grilla, produktów wędzonych, zażywanie w nadmiarze różnych leków.
Nasz organizm wytwarza sporo  enzymów, których zadaniem jest unieszkodliwienie wolnych rodników. Można mu jednak pomóc, dostarczając tzw. antyoksydantów (przeciwutleniaczy). Antyoksydanty krążąc po organizmie dobrowolnie oddają wolnym rodnikom jeden elektron. Po oddaniu elektronu, zamieniają się w neutralne cząsteczki, które są wydalane z organizmu. Antyoksydant po oddaniu elektronu nie staje się wolnym rodnikiem. Do antyoksydantów należą witaminy A, C, E, bioflawonoidy, koenzym Q10, karotenoidy (beta-karoten, luteina, likopen). Aby były bardziej skuteczne potrzebują wsparcia w postaci minerałów: selenu, cynku, żelaza, manganu, miedzi.
Jeżeli prowadzimy zdrowy tryb życia i stosujemy dietę śródziemnomorską (dużo warzyw, owoców oliwy), to organizm nasz poradzi sobie z wolnymi rodnikami.
Antyoksydantami są:
  • Witamina C - dużo wit. C jest w porzeczkach, papryce, natce pietruszki, brukselce, chrzanie, brokułach, kalafiorze, truskawkach, kalarepie, cytrusach. Witaminę C niszczy wysoka temperatura, sól, kontakt z powietrzem, promienie UV. Warzywa i owoce należy jeść surowe lub krótko gotowane. Surówki przyrządzać tuż przed podaniem. Doprawiać oliwą z oliwek lub olejem słonecznikowym.
  • Witamina E - występuje w tłuszczach roślinnych, orzechach laskowych, nasionach słonecznika, migdałach, rybach (halibut, dorsz), mleku, kaszy jęczmiennej. Witaminę tę niszczy mrożenie, smażenie, światło słoneczne, kontakt z powietrzem.
  • Likopen - dużo jest go w pomidorach i ich przetworach, mniej w arbuzach, różowych grejpfrutach, morelach, owocach papai. Likopen jest dość trwały, nie tracimy go podczas smażenia czy gotowania. Jest bardziej przyswajalny w obecności tłuszczu.
  • Beta-karoten - najlepszym źródłem jest marchew, pomodory, czerwona papryka, cykoria, morele, suszone śliwki. Nie szkodzi mu gotowanie ani smażenie. Lepiej przyswajalny jest w obecności tłuszczu.
  • Bioflawonoidy - znajdują się w morelach, jeżynach, jagodach, cytrusach (biała skórka pod miąższem), papryce, pomidorach, brokułach. Bioflawonoidy niszczy wysoka temperatura, światło słoneczne, kontakt z tlenem.
  • Luteina - dużo jest w szpinaku, zielonej sałacie, brokułach, zielonym groszku, żółtkach jaja, kukurydzy, kabaczkach. Luteina jest dość trwała, najlepiej przyswajalna w obecności tłuszczu. Luteina działa jak filtr, chroni siatkówkę oka przed szkodliwym promieniowaniem oraz zapobiega jej uszkodzeniom.
  • Koenzym Q10 - najlepszym źródłem są ryby (makrela, łosoś, sardynki), wołowa wątroba i serce, jaja, szpinak, brokuły, orzechy ziemne, pszenica. Koenzym Q10 jest zachowany w żywności jak najmniej przetworzonej. Nie powinno się mięsa mielić, zamrażać, konserwować. Warzywa najlepiej jeść świeże i surowe. Koenzym Q10 pomaga w regulowaniu ciśnienia tętniczego, obniża je bez skutków ubocznych. Substancja ta stosowana zewnętrznie na skórę, chroni przed powstawaniem zmarszczek. Koenzym Q10 wspomaga serce, poprawia płodność, dba o naczynia krwionośne, bierze udział w procesach przemiany materii (spala tłuszcz), chroni dziąsła i zęby, redukuje stres i zmęczenie. Silne właściwości antyoksydacyjne tej substancji wykorzystywane sa w profilaktyce chorób krążenia, cukrzycy i otyłości.
Należy wspomnieć tu także o antocyjanach, naturalnych barwnikach występujących w warzywach i owocach. Najcenniejszym źródłem antocyjanów są owoce o ciemnoczerwonej lub niemal czarnej barwie: aronia, czarna porzeczka, czarna jagoda, czarny bez, wiśnia, czerwona kapusta, żurawina, borówka amerykańska. Antocyjany są bardzo silnymi przeciwutleniaczami i unieszkodliwiają wolne rodniki, opóźniają proces starzenia, stymulują regenerację komórek, odżywiają i chronią naskórek. Antocyjany działają pozytywnie na cały organizm. Pomagają przyswajać witaminę C, chronią przed jej utlenianiem, działają przeciwalergicznie, przeciwgrzybicznie, przeciwnowotworowo, przeciw wrzodom. Poprawiają przepływ krwi w naczyniach wieńcowych i obniżają ciśnienie. Są bardzo pomocne w leczeniu miażdżycy.