Najważniejsze składniki pożywienia

Podstawowe i niezbędne składniki pożywienia, których nie powinno zabraknąć w codziennym menu to: białko, węglowodany, tłuszcze, błonnik, witaminy i minerały.

Białko - jest to materiał budulcowy wykorzystywany do budowy własnych tkanek organizmu. Jest budulcem mięśni i kości . Białko pochodzenia zwierzęcego występuje w mięsie, rybach, jajach, mleku i jego przetworach, a roślinnego - w fosoli, grochu, bobie, soi, orzechach. Organizm człowieka najlepiej wykorzystuje mieszaninę białek zwierzęcych i roślinnych.

Węglowodany - stanowią główne źródło energii. Węglowodanów dostarczają nam przede wszystkim produkty roślinne: pieczywo, makarony, kasze, ziemniaki, owoce. Węglowodany w postaci skrobi są składnikiem niezbędnym ustrojowi. Stopniowo trawione i wchłaniane, warunkują prawidłowy przebieg przemiany białek i tłuszczów w organizmie. Przy braku odpowiedniej ilości węglowodanów w pożywieniu dochodzi do nieprawidłowego spalania kwasów tłuszczowych. Powstają tzw. ciała ketonowe, które zakwaszają organizm, co jest niebezpieczne dla zdrowia. Węglowodany sa w żywieniu człowieka niezbędne.

Tłuszcze - potrzebne są organizmowi do budowy tkanek, pozwalaja lepiej przyswajać niektóre witaminy. Większość tłuszczów pochodzenia zwierzęcego charakteryzuje się dużą zawartością kwasów tłuszczowych nasyconych. Natomiast tłuszcze pochodzenia roślinnego zawierają kwasy tłuszczowe nienasycone. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe muszą być stale, systematycznie dostarczane z pożywieniem. Biorą one udział w regulacji wielu czynności ustrojowych. Zapobiegają rozwojowi miażdżycy poprzez obniżanie poziomu cholesterolu we krwi. Są niezbędne do syntezy hormonów tkankowych, tzw. prostaglandyn. Nienasycone kwasy tłuszczowe należą do dwóch rodzin: omega 6 i omega 3. Oleje roślinne rodziny omega 6 należy spożywać w postaci surowej - nie powinno się na nich smażyć. Jedynymi tłuszczami nadającymi się do obróbki kulinarnej w wysokich temperaturach, czyli smażenia i pieczenia, są olej rzepakowy oraz oliwa z oliwek. Głównym żródłem kwasów omega 3 są ryby, ssaki morskie, olej rzepakowy i lniany. W naszym pożywieniu występują również tzw. kwasy tłuszczowe trans. W postaci naturalnej są w maśle i dużo ich jest w margarynach twardych. Tłuszcze zwierzęce jak i kwasy tłuszczowe trans należy ograniczyć do minimum.

Błonnik - jest włóknem pokarmowym, które ułatwia trawienie i ogranicza wchłanianie przez organizm szkodliwych substancji. Często jest zaliczany do tzw. substancji balastowych. Nie jest on  trawiony w przewodzie pokarmowym, nie jest wykorzystywany jako substancja odżywcza. Jednakże udowodniono, że błonnik obniża poziom cholesterolu w surowicy krwi, ma działanie przeciwnowotworowe, zmniejsza ryzyko wystąpienia raka jelita grubego - chroni komórki jelita grubego przed substancjami toksycznymi. Błonnik występuje w kaszach, mąkach razowych, nasionach roślin strączkowych, warzywach i owocach, płatkach zbożowych i otrębach.

Witaminy - Organizm człowieka nie ma zdolności wytwarzania większości witamin ani dłuższego ich gromadzenia. Z tego powodu witaminy muszą być dostarczane w codziennym pożywieniu w odpowiednich ilościach. Z witamin szczególne ważne są dla nas te o właściwościach antyoksydacyjnych, czyli beta-karoten, będący prowitaminą witaminy A, witamina C oraz witamina E. Są to witaminy, które neutralizują wolne rodniki, przeciwdziałają szkodliwemu oddziaływaniu na nasz organizm tłuszczów, wykazują działanie przeciwmiażdżycowe i przeciwnowotworowe. Ważne są również witaminy z grupy B, korzystnie wpływające na układ krwionośny oraz nerwowy, oraz witamina D, która ułatwia przyswajanie wapnia.

Składniki mineralne - Do podstawowych składników mineralnych zaliczamy wapń i fosfor (składniki układu kostnego), żelazo (zasadniczy składnik krwi), magnez (potrzebny do budowy i pracy enzymów i hormonów), sód i potas (regulujące gospodarkę elektrolotowo-wodną ustroju). Potrzebne organizmowi naszemu są również jod, miedź, cynk, mangan, kobalt, fluor.